Sigortalı bir çalışanın işten çıkarılması veya istifa etmesi durumunda, gelir kaybını önlemek ve en aza indirmek için devlet tarafından sağlanan ödenek işsizlik maaşı olarak anılmaktadır. Eğer şartlarını yerini getiriyorsanız bu haktan yararlanabilirsiniz. İş ve gelir kaybını bir süreliğine önlemeyi amaçlayan bir hizmettir.

Şimdi işsizlik maaşı ve hesaplama yöntemi hakkında bilgilere göz atalım:

İşsizlik Maaşı Nedir?

Çalışılan süre içinde işsizlik sigortası kesintisi yapılan bir işçinin, hizmet akdinin sona ermesiyle birlikte kesinti yapılan süreye başlı olarak hak ettiği bir aylıktır. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında bu hak çalışanlara tanımlanmaktadır. İşsizlik ödeneği ismiyle de bilinen bu imkandan yararlanabilmek için iş akdinin feshedilmesinin sonra 30 gün içinde İşkur'a başvuru yapılmalıdır.

İşsizlik Maaşı Almanın Şartları Nelerdir?

İşsizlik maaşı alabilmeniz için ilk şart, işten çıkarılmış olmanızdır. Kendi isteğiniz dışında işinizi kaybetmeniz durumunda işsizlik maaşı almaya hak kazanırsınız.

İkinci bir durum ise işyerinden ayrılmadan önce 120 gün prim ödeyerek çalışmış olmanız da gerekmektedir. Aynı zamanda 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primlerinizin de ödenmiş olması gerekmektedir.

Bu durumların dışında işten çıkarılmanızdan itibaren 30 gün içinde İş Kurumu'na başvuruda bulunmuş olmalısınız. Bu işlemi ister İşkur'a giderek, ister resmi web sitesi üzerinden yapabilirsiniz.

İşsizlik Maaşından Kimler Yararlanabilir?

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca sigortalı sayılanlardan hizmet akitleri, işsizlik maaşı hakkı verecek şekilde sonlandırılan kişiler yararlanabilir. Aynı zamanda bu şekilde işsiz kalan kişiler, 30 gün içinde İş Kurumu'na başvurmaları ile bu hakkı alabilirler. Ayrıca prim ödeme koşullarını sağlayan kişiler işsizlik sigortasından yararlanabilirler.

İşsizlik Maaşı Ne Kadardır?

İşsizlik maaşı belli bir süreye kadar size ödenmektedir. Bu durum ise işsizlik maaşını hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yıl içerisindeki sigorta primi belirlemektedir. Buna göre;

• 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik maaşına hak kazanmış kişiler 180 gün (6 ay),
• 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik maaşına hak kazanan kişiler 240 gün (8 ay),
• 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik maaşına hak kazanan kişiler 300 gün (10 ay) süre ile işsizlik ödeneğinden yararlanabilmektedir.

İşsizlik Maaşı Nasıl Hesaplanır?

Alınacak işsizlik ödeneğinin miktarında sigorta primleri belirleyici olmaktadır. Hesaplamada son 4 aylık prime esas kazançlar dikkate alınmaktadır. Bu 4 aylık kazancın günlük ortalama brüt kazancının yüzde 40'ı olarak işsizlik maaşı hesaplanmaktadır. Hesaplanan ödenek miktarı, aylık asgari ücretin brüt miktarının yüzde 80'ini aşmayacak şekilde gerçekleşmektedir.

Örnek vermek gerekirse;

İşten çıkarılmadan önceki 4 ay boyunca 2500 liralık brüt ücret ile çalıştığınızı varsayalım.

Brüt maaş ortalaması: (2500 * 4) / 4 = 2500 liradır.

İşsizlik ödeneği: 2500 * 40 / 100 = 1000 liradır.

Başka bir örnek vermek gerekirse;

İşten çıkarılmadan önceki 4 ayda 1800 – 1900 – 2000 – 2100 lira brüt maaş aldığınızı varsayalım.

Bu durumda brüt maaş ortalaması: (1800 + 1900 + 2000 + 2100) / 4 = 1950 lira

İşsizlik ödeneği: 1950 * 0,4 = 780 liradır.

Yukarıda hesaplamış olduğumuz tutarlar, prim sayınıza göre 6, 8 veya 10 ay boyunca alacağınız brüt işsizlik ödeneği tutarlarıdır. Bu tutarlardan damga vergisi kesintisi yapılacaktır ve bu oran yüzde 0,759'dur.

Damga vergisi kesintisinin hesaplanma şekli birinci örnek için:

1000 * 0,759 / 100 = 7,59 lira kesinti

1000 – 7,59 = 992,41 lira aylık net işsizlik maaşı

Damga vergisi kesintisinin hesaplanma şekli ikinci örnek için:

780 * 0,759 / 100 = 5,92 lira kesinti

780 – 5,92 = 774,08 lira aylık net işsizlik maaşı

İşsizlik maaşı miktarını ve ne kadar süre ile alabileceğinizi yukarıdaki aracı kullanarak kolayca hesaplamanız mümkündür. İşsizlik maaşı alacağınız yılı, son 3 yıl prim gün sayısını ve işten ayrılmadan önceki son 4 ayda alınan brüt maaşları ilgili kutulara girdikten sonra otomatik bir şekilde işsizlik maaşı hesaplama aracı ile bu bilgilere ulaşabilirsiniz.

İşsizlik Maaşı Hangi Durumlarda Kesilir?

İşsizlik maaşı ödemesi, Çalışma ve İş Kurumu tarafından teklif edilen bir işi, haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden vatandaşların işsizlik maaşı kesilmektedir. İşsizlik maaşı alındığı dönemde kayıt dışı olarak çalışıldığı tespit edildiğinde de maaş kesilmektedir. İşsizlik maaşı, sigortalı olarak bir işe başlandığında da sonlanmaktadır.

İşsizlik Maaşı Kim Tarafından Ödenir, Nereden Alınır?

İşsizlik maaşı devlet tarafından ödenen bir maaş olarak görülse de esasen sigortalı çalıştığınız süre boyunca işçi, işveren ve devlet katkısı ile yaratılan İşsizlik Sigortası Fonu tarafından ödenmektedir. Yani siz çalıştığınız sürece yaşadığınız kesintiler, işverenin ödediği tutarlar ve devletin katkıları, işsiz kalacağınız zamanlar için bir fonda toplanmaktadır.

İşsizlik Sigortası Fonu'na aktarılacak tutar, çalışanın prime esas brüt kazancı üzerinden hesaplanmaktadır. Bu tutar, işçi için yüzde 1, işveren için yüzde 2 ve devlet için yüzde 1'dir.

İşsizlik maaşları PTT'den alınmaktadır ve yüzde 0,759 oranında damga vergisi kesintisi ile alınmaktadır.

İşsizlik Maaşı Taban ve Tavan Fiyat Uygulaması

Her yıl belirlenen taban ve tavan tutarlar üzerinden işsizlik maaşı verilmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 39. Maddesi'ne göre işsizlik maaşı; 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80'ini geçemez. Buna göre 2018 yılında alınabilecek en düşük aylık brüt işsizlik maaşı 811,80 liradır. En yüksek aylık brüt işsizlik maaşı ise 1623,60 liradır.

İşsizlik maaşından yapılan damga vergisi kesintisi ile 2018 yılı için işsizlik maaşı en düşük, 805,64 lira; en yüksek 1611,28 liradır.
2019 itibarıyla en düşük aylık brüt işsizlik maaşı 1015,49 lira; en yüksek aylık brüt işsizlik maaşı ise 2030,98 liraya çıkmıştır.