Tavan Serisi Hesaplama Metni

Bir Hissenin Tavan Görmesi Nedir?

Elinizdeki bir hisse senedinin tavan gördüğünü duyuyor veya görüyorsanız bu şu anlama gelir: Hisse senedi bir seansta görebileceği maksimum seviyeye yükselmiştir. Örneğin kapanış fiyatı 10 lira olan bir hisse senedi aynı gün içinde en fazla %10 yükselerek 11 liraya yükselebilir. Bu hisse için tavan oldu denir. Borsa İstanbul Pay Piyasası'nda işlem gören hisse senetleri bir seansta en fazla %10 yükselebilir. Eğer %10 yükseliş gösterdiyse tavan fiyata ulaşmıştır ve devre kesici uygulamasına girmiştir. Borsa İstanbul'da BISTECH adıyla bilinen devre kesici uygulaması, bir acil durum önlemidir. Otomatik seans durdurma olarak da tanımlanan bu sistem, borsadaki ciddi düşüş ve yükselişleri durdurmak üzere çalışır. Bu şekilde fiyatlarda ulaşabilecek ve belirsizlik yaratabilecek büyük hareketler engellenmiş olur. Borsada işlem gören bir hisse %10 yükseliş gösterdiği zaman devre kesici sistemi aktif olur ve yatırımcılar arasında hissenin tavan gördüğü ifade edilir. Bir hisse senedi tavan olmuşsa fiyat o gün için maksimum eşiğe ulaşmış ve daha fazla yukarı hareket edemez demektir.

Tavanda Bekleyen Lot Nedir?

Bir hisse senedi tavan fiyata ulaştığı zaman, o hisseye sahip olmak isteyen alıcılar bu maksimum fiyattan emir girebilir. Alım emirleri girilirken, o fiyattan satmak isteyen çok az olur veya hiç olmaz. Bu nedenle alım emirleri tavan fiyatta birikmeye başlar. Bir başka deyişle alınmak istenen lot sayısı yüz binleri bulurken, satılmak istenen lot sayısı sıfır olabilir. Böyle durumda girilen emirler beklemeye başlar. Buna da tavanda bekleyen lot denir.

Hisse Neden Tavan Yapar?

Bir hisse senedinin tavan yapmasının temel olarak bazı nedenleri vardır. Bunların başında arz ve talep dengesi gelir. Hisse senedine olan talebin arzından fazla olması fiyatı hızla yükseltir ve belirlenen maksimum eşiğe yani tavana ulaşır. Bir başka deyişle alım emirlerinin satış emirlerinden fazlasıyla yüksek olmasından kaynaklanır. Halka arzlarda görülen serisinin nedeni ise halka arza katılmış yatırımcıların ellerindeki hisseleri bir süre tutması ve satış emrinin olmamasıdır. Örneğin ilk 5 işlem günü boyunca hisseye hiç satış emri gelmezse hisse işleme başlar başlamaz bekleyen alım emirleriyle tavanda kalmaya devam eder. Olumlu haberler, spekülasyon ve manipülasyon da bir hisse senedinin tavana ulaşmasına neden olabilir.

Tavan Yapmış Hisse Alınır mı?

Tavan yapmış hisse o seansta görebileceği maksimum değere ulaşmış demektir. Fiyatı hızla yükselen hissenin satın alınması mantıklı gibi görünse de bu durumun devam edip etmeyeceği kesin değildir. Özellikle küçük yatırımcılar için tavan serisi yapan bir hisseyi almak tehlikeli olabilir. Çünkü bu hisse birkaç gündür maksimum fiyattan işlem görüyordur ve bu bir anda tersine dönerek kâr satışlarına maruz kalınabilir. Böylece yüksek fiyattan aldığınız hisse elinizde zarar yazmaya başlar. İyi bir araştırma aşamasının ardından tavan gören bir hisse senedini almaya karar verebilirsiniz.